In tijden met zon pakken we graag een terrasje. Heerlijk even genieten van het zonnetje, gezelligheid en een biertje. Wie wil dat niet? Als klant grijp je je kans. Je staat er dan niet bij stil dat een terras ook voor de nodige overlast kan zorgen. In dit artikel worden twee voorbeelden uit de praktijk van het omgevingsrecht aangehaald en laten we zien wat de rechter ervan vindt en wel of geen terrasvergunning toestaat.
Irritatie
Voor omwonenden is een terras vaak een bron van irritatie. Veelvuldig en hard stemgeluid, soms geschreeuw, klagen over of ook wel schelden op de bediening, misschien wel een ruzie, glazen rinkelen of vallen, dronkenschap, onrust door mensen die komen en gaan. Kortom, je rust en privacy kunnen ver te zoeken zijn met een terras in de buurt. En als horecaondernemer heb je het niet makkelijk om een goede verstandhouding te houden met de buurt.
Niet alleen de spanningen in de omgeving zijn vervelend. Ook de rol van de gemeente levert frustratie en verontwaardiging op bij de betrokkenen. Hoe kan het dat jouw gemeente eraan meewerkt om jouw woongenot aan te tasten? En geen overleg natuurlijk. Zo gaat de overheid toch niet met mij als burger om? Of, als horecaondernemer baal je ervan dat je inkomsten misloopt doordat de gemeente geen terrasvergunning wil afgeven of mensen in de buurt moeilijk doen, terwijl het terras juist een mooie kans was om extra inkomsten te genereren (en Corona geen roet in het eten gooit). Een en al frustratie en gevoel van onrecht aan beide kampen. En dan moet jij door een woud van regels uit het omgevingsrecht dwalen om te kijken of het zin heeft om de beslissing van de gemeente aan te vechten? Voor een hoop mensen is het een vervelende (zo niet een moeilijke) klus om de toepasselijke regels te vinden, door te spitten en te begrijpen of ze wel goed zijn toegepast of niet. Daar zit je toch helemaal niet op te wachten? Daar heb je hulp bij nodig.
Terrasvergunning en regels
Uiteraard zijn er in het omgevingsrecht regels wanneer een terrasvergunning wel of niet verleend mag worden. Vaak staan er regels over terrassen in het bestemmingsplan of in de Algemene Plaatselijke Verordening. Ook hebben gemeentes meestal wel een terrassenbeleid. Regels voor stemgeluid zijn er alleen niet. De gemeente moet zich aan de regels houden, maar die geven de gemeente een zekere beoordelingsvrijheid om een besluit te nemen over een terras. Dit wordt de zogeheten ‘discretionaire bevoegdheid’ genoemd. De rechter die de zaak moet toetsen, gaat dan niet op de stoel zitten van de gemeente. De rechter toetst of de gemeente in redelijkheid tot haar besluit heeft kunnen komen. Zo’n zaak is dus niet zomaar een-twee-drie te winnen.
Met twee voorbeelden uit de praktijk wordt hierna een beeld geschetst van de discussies over terrassen en de juridische beoordeling daarvan. In de tweede zaak voerde facily LAW-collega Timo van Steenis destijds zelf de procedure bij de rechter voor een ondernemer.
Geschil particulier over verlenen terrasvergunning
De eerste zaak liep zeer recent bij de Raad van State waarbij een particulier niet blij was met de komst van een terras vlakbij haar woning (binnen 10 meter van de tuin af). Ze was begrijpelijkerwijs bang voor overlast. De Raad van State vond in deze zaak dat de gemeente niet voldoende inzichtelijk had gemaakt dat een aanvaardbaar woon- en leefklimaat werd gewaarborgd. Ook al zijn er geen regels voor het stemgeluid, toch moest de gemeente wel de gevolgen van het stemgeluid op het woon- en leefklimaat inzichtelijk maken. Dat had de gemeente niet gedaan. Dat was reden voor de Raad van State om het besluit van de gemeente te vernietigen, zodat er geen terras mocht komen.
Geschil ondernemer over niet verlenen terrasvergunning
In de uitspraak van de rechtbank Roermond van 22 juli 2020 was een horecaondernemer de dupe van een besluit van de gemeente. In deze zaak wilde de gemeente geen terrasvergunning verlenen aan de horecaondernemer. Niet geluidoverlast e.d. waren onderwerp van zorg voor de gemeente, maar alcoholverslaafden die graag gebruik zouden gaan maken van het terras, met overlast voor de omgeving tot gevolg. In de cafetaria mocht de ondernemer wel alcohol verkopen, maar niet buiten op een terras. De gemeente dacht dat het terras een hangplek zou worden voor verslaafden. Op de zitting bleek dat de gemeente de gevreesde overlast door alcoholverslaafden niet concreet kon maken. In de buurt bleek bovendien geen complex te zijn waar verslaafden werden gehuisvest. Het bleek te gaan om sociale huurwoningen in de buurt. Maar de gemeente wist niet hoeveel verslaafden er in de buurt woonden, om welke verslavingen het ging en welke overlast zij in de huidige situatie veroorzaakten. De rechter vond het standpunt van de ondernemer aannemelijker dat alcoholverslaafden graag liever naar de supermarkt in de buurt gaan, waar het bier veel goedkoper is dan bij de cafetaria van de ondernemer. Ook gaan verslaafden niet zo graag dronken ‘hangen’ op een terras, maar liever op een plek buiten het zicht van anderen zich ‘verdrinken’. De gemeente kon haar beweringen dus niet voldoende aannemelijk maken. De rechter vond dat de terrasvergunning onterecht was geweigerd. Een terras zou het woon- en leefklimaat niet onaanvaardbaar maken. De vrijheid van de gemeente om een terrasvergunning te weigeren, kent zijn grenzen.
Hulp bij problemen
Op dit moment ligt de horeca op zijn gat. Als de horeca weer open mag, is de kans groot dat ondernemers een terras willen gaan exploiteren om hun schade weer in te halen. De afgelopen tijd heeft de horeca ook snel en flexibel gereageerd op de coronaregels. Binnen no time wordt iets creatiefs bedacht om de klappen zo goed als mogelijk op te vangen en door te kunnen bikkelen. Dat hoeft niet gelijk een lunchroom te zijn. Het kan ook gaan om een beperkte horecavoorziening, een verwarmd terras of wijziging van openingstijden. Niet alle ondernemers zullen medewerking krijgen van de gemeente en/of omwonenden om een terras te exploiteren. De kans is groot dat ondernemers of omwonenden niet blij zijn met een besluit van de gemeente om de exploitatie van een terras via een vergunning of bestemmingsplan wel of niet mogelijk te maken en dit willen aanvechten.
Het is belangrijk om te toetsen of de gemeente de regelgeving juist heeft toegepast en naar redelijkheid tot haar besluit heeft kunnen komen. Bij facily LAW lossen we graag geschillen hierover voor jou op. Heb jij hier ook mee te maken, of wil je meer informatie over dit onderwerp? Neem dan eens contact met ons op.